donderdag 3 april 2025

Tautologisch gekeuvel

Al op de lagere school, in het basisonderwijs, had ik de toekomstdroom later schrijver of auteur te worden. Zover is het nooit ofte nimmer gekomen. Het werd een baan, een job in de mechanische metaaltechniek, een technisch beroep, een vak dat mij eigenlijk niet zo bekoorde, omdat ik er minder belangstelling en interesse voor had. Daarom moest ik tijdens de taallessen en linguïnstiek onderwijs natuurlijk de spelling en schrijfwijze, van wat ik opschreef, extra goed nakijken. Ik vroeg mijn leraar, die klassedocent was, om mijn werk natuurlijk extra goed na te kijken, zodat alles meteen direct controleerd was. Vooral waar het synoniemen en betekenisverwanten betrof. 'Jongen' had hij tegen mij als boy gezegd: 'Je moet in je schrijfwerk, je notities dus, alle dubbelingen die meerdere keren neergeschreven en genoteerd worden, proberen te voorkomen dat dat zich niet herhaalt.' Goede raad is niet duur, omdat het weinig kost, daarom heb ik dus vanaf dat moment, dat ogenblik, geprobeerd mij daaraan consequent en eenduidig aan te houden। Toen ik later op de middelbare school, in het vervolgonderwijs, getracht heb om te proberen mijzelf te verbeteren, scheelde het maar een haartje of het was falikant helemaal misgegaan. Met name heb ik nadrukkelijk getracht om te proberen de etymologische betekenis van de herkomst van de woorden mijzelf in te prenten, zodat ik min of meer doordrenkt werd van de juiste correcte betekenis. Toch had ik nog overnieuw een inhaalslag nodig. Dat penetrante idee drong feitelijk in wezen niet zo tot mij door. Het heeft me aanvankelijk in het begin nooit helemaal losgelaten, dat begrijpen jullie natuurlijk uiteraard wel. Ik raakte namelijk nogal ietwat geïntimideerd door mijn naaste beste vrienden, die steeds opnieuw erop in praatten: 'sufferd, stommerik, je leert het ook nooit te beheersen en onder de knie te krijgen. Kwaadwillige laster veroorzaakt veel verdriet, dus raakte ik meestal vaak geëmotioneerd, doordat ik volschoot. Je kunt echter niet bij voortduring herhaaldelijk oefenen met je exercities.

Daarom gingen we een keer éénmalig met een vast bestaand vriendengroepje, kameraden van elkaar dus, als het winter was en vroor beneden de nul graden, lekker schaatsen op het vlakke gladde ijs van de buitensloot, die in het laaggelegen polderland lag. Een voortvarend initiatief om daarmee adequaat en doortastend het voortouw te nemen. Vaak ging tevens ook Esther, een vriendin die single en alleengaand was, veelal met ons mee om ons te vergezellen. Hoewel Hadassa (zo wilde ze graag aangesproken en genoemd worden) soms een wat buitengewoon extreem zicht op de dingen heeft, focust ze zich veelal vaak vanuit een verkeerde onjuiste houding en exposure. Toch is ze een doortastend, krachtdadig, resoluut en dynamisch meisje. Niet getreurd, we bonden de schaatsen onder, dat deden we en bevestigden de glijijzers resoluut en doortastend. Omdat we daar helaas jammer genoeg heg noch steg kenden, want we voelden ons eenzaam en verlaten, verdwaalden we al snel en met een omtrekbeweging kwamen we via via langs een andere weg, die niet rechtstreeks ging, weer terug in ons rustieke landelijk gelegen niet-geurbaniseerd dorpje. Eén keer ben ik gevallen, omdat ik onderuit gegaan ben. Het scheelde een haartje of het was op het nippertje bijna fataal afgelopen. 'Cedo Nulli', ik wijk voor niets of niemand, dacht ik nog van binnen bij mijzelf. Ik schoot namelijk met een bloedgang en een enorme snelheid tegen de brug, de slootoverspanning bij het nabijgelegen café 'Welgelegen' aan. Dat café lag daar wel mooi en was een uitspanning die daar al tientallen jaren gedurende decennia in de buurt van die omgeving gevestigd was. De oprichter en 'founder' was ene Jan Middelkoop, een middelmatig man die niet onbemiddeld was, omdat hij niet in de slappe was zat. De palen van de nabijgelegen brug zijn gemaakt van grauw beton en daardoor had ik het in die grijze mist bijna niet waargenomen of gezien. Ook mijn vrienden signaleerden niets, deze namen zowat bijna niets waar. Het liep gelukkig met een paar schrammen, van die vage lichte schaafwonden, op mijn onderbeen, aan mijn scheenbeen, goed af. Wis en waarachtig. De hulpverleners, een paar EHBO-ers die net met zn tweeën toevallig passeerden, omdat ze daar ook voorbij kwamen, keken alles goed na en plakten er razendsnel vliegensvlug een paar pleisters, van die leukoplast-dingen erop en toen ging het wel weer wat beter. Toen ik weer thuis in mijn ouderlijk huis was aangekomen, zei ik meteen direct nadat ik gearriveerd was: 'Dat schaatsen op glad ijs bij grijze mist, dat doe ik nooit meer en ik heb er geen zin meer in ook'. Als ik ervoor wil zorgen dat dat niet meer gebeurt, moet ik gewoon lekker thuisblijven en ijverig en voortvarend mijn studie weer oppakken en ter hand nemen. Misschien, heel misschien dat ik dan mogelijk nog eens een vak leer, met toekomstperspectief en futuristisch uitzicht.

EpiloogMet dit naschrift hoop ik jullie wat meer transparantie en doorzichtigheid te hebben geboden. Het terdege en grondig advies dat ik als goede raad meekreeg, was om behoorlijk flink te gaan studeren, omdat ik nog heel wat leren moet. Dat heb ik goed in mijn oren geknoopt. Met dit exposé hoop ik jullie uitgelegd te hebben hoe één en ander in zijn werk ging, wat er gebeurde.

Leonard Dubbelman.

------------------------------------------------
Toelichting:
De termen tautologie en pleonasme hebben allebei betrekking op het gebruiken van meer woorden dan noodzakelijk is ('twee keer hetzelfde zeggen').

Nadere uitleg:
De termen tautologie en pleonasme hebben allebei betrekking op het gebruiken van meer woorden dan noodzakelijk is ('twee keer hetzelfde zeggen').

Bij een tautologie wordt hetzelfde begrip tweemaal genoemd. Meestal zijn het twee bijvoeglijke of zelfstandige naamwoorden. Enkele voorbeelden: altijd en eeuwig, blij en verheugd, eenzaam en verlaten, enkel en alleen, geheel en al, gehengen en gedogen ('toelaten'), gratis en voor niets, never nooit (niet), nooit ofte nimmer, open en bloot, pais en vree, met pracht en praal, vast en zeker en wis en waarachtig.

© Matthijs, 3 april 2025
Ik vind het fijn als je een reactie achterlaat.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten